ปีนี้ฝนมาไวกว่าปกติ ผิดกับปีก่อนที่ฝนล่าและแล้งร้อนร้ายกาจ   ตั้งแต่พฤษภาคมเป็นต้นมาฝนตกบ่อยๆ ฝนตกสลับกับแดดออกแบบจัดจ้าอย่างนี้มาหลายวันแล้ว   สภาพอากาศแบบนี้ก็ชวนให้ครั่นเนื้อครั่นตัวง่ายๆ ได้เหมือนกัน ฉันเพิ่งรู้และเพิ่งกลับจากการสังเกตการประชุมเตรียมการของกลุ่มชาวบ้านเพื่อรับมือกับโครงการที่ราชการจะปรับแปลงสภาพพื้นที่ 4 อำเภอของจังหวัดพระนครศรีอยุธยาให้เป็นแอ่งรับน้ำนองเพื่อแก้ปัญหาภัยน้ำท่วมกรุงเทพ     โดยที่ก่อนหน้านี้ในเขตอำเภอผักไห่นั้นมีการประชุมไปแล้ว 2 ครั้ง  การประชุมวันนี้เป็นช่วงการเริ่มต้นจับกลุ่มกันทำงานของชาวบ้านเพื่อระดมความคิดจัดทำแผนรับมือกับปัญหาน้ำท่วมซ้ำซากที่เจอกันเป็นประจำทุกปี ฟังจากที่ประชุมเขาว่า  ก่อนหน้านี้ที่อำเภอเสนาและบางบาลมีการประชุมเตรียมการรับมือกันอย่างคึกคัก  ก็อย่างว่าแหละ ปัญหามาจ่อคอหอยกันขนาดนั้น มันก็ต้องลุกขึ้นมาทำอะไรให้กับตัวเองกันหน่อย  ฟังเสียงดูว่า อย่างน้อย พวกเขาก็ควรให้มีแผนการปรับตัวของคนในพื้นที่โดยพวกเขาเอง   เดินเข้าบ้านไปถึงครัว เห็นหม้ออะลูมิเนียมใบใหญ่สุดในบ้านมีเป็ดต้มอยู่ไอกรุ่นๆ  แรกทีเดียวฉันนึกว่าแม่คงทำเป็ดพะโล้ให้กิน  แต่ดูๆ ไปชักสงสัย ไหงมีแต่น้ำเปล่าๆ ต้มกับเป็ด? ถามแม่  แม่ว่าจะต้มเป็ดมะนาวดอง  ฉันพยายามนึกถึงมัน  นานทีเดียวที่ไม่ได้กินกับข้าวเมนูนี้ ตอนที่ต้นมะนาวแป้นที่ขึ้นอยู่ข้างกอกล้วยหลังบ้านยังมีชีวิตอยู่ มันให้ลูกกินอยู่บ่อยๆ บางช่วงที่น้ำดีก็จะมีลูกดกมาก  ซึ่งช่วงนั้นเองแม่จะเก็บมะนาวแก่จัดๆ ที่ร่วงเกลื่อนใต้ต้นมาล้างและดองในขวดกาแฟปากกว้าง  บางครั้งฉันหอบหิ้วโหลมะนาวดองของแม่ไปที่สำนักงานแถวงามวงศ์วานด้วยเพื่อให้แม่บ้านสำนักงานช่วยต้มฟักไก่มะนาวดองให้กิน ระหว่างนั่งซดน้ำซุปโฮกๆ   ที่รสชาติทิ้งห่างเมื่อใช้ไก่    สลับกับเคี้ยวเนื้อเป็ดนุ่ม หนุบหนับๆ ความรู้เกี่ยวกับการดองมะนาวของแม่ก็ส่งทอดมาสู่ฉันอย่างไม่เป็นระบบระเบียบ จากการถามคำตอบคำระหว่างฉันกับแม่ รวมความแล้ว แม่ว่ามะนาวที่ใช้ดอง ต้องเป็นมะนาวแก่เท่านั้น  เมื่อเอามาดองแล้วผ่าดูจะเห็นได้ชัดว่าถ้าเป็นมะนาวแก่จัดจะมีลักษณะเป็นมันเยิ้มข้างใน และรสชาติเปรี้ยวเค็มกำลังดี  ส่วนมะนาวดองวันนี้ที่แม่ซื้อจากตลาดมามันอ่อน ไม่ได้รสชาติ เพราะจะมีแต่รสเค็มเกลือ และทำให้แทนที่จะใส่มะนาวดองเพียงลูกเดียวก็ต้องใส่ดับเบิ้ลเป็น 2 เท่า  เลือกมะนาวได้แล้ว ล้างแล้วเอาไปคลึงกับเกลือเม็ดให้น้ำเขียวๆ ที่ผิวซึ่งมีรสขมออกให้หมด  แล้วล้างซ้ำ จากนั้นนำไปตากแดดให้แห้ง 2 วัน ครบกำหนดก็เอานึ่งในน้ำเดือดจัดๆ ประมาณ 5 นาที แล้วเอามาผึ่งลมให้แห้ง  จากนั้นก็เตรียมต้มน้ำเกลือสำหรับดอง  แม่บอกว่าไม่ได้ตวงเกลือตวงน้ำ แต่ใช้วิธีชิมเอา เค็มได้ที่ของแม่นี่แค่ไหนหนอ ... ฉันนึกระหว่างที่แม่บอกว่าต้องรอให้น้ำเกลือเย็นก่อนค่อยเอามะนาวดองได้  มะนาวดอง  ดองนานราว 1 เดือน โดยเอาโหลมะนาวออกผึ่งแดดทุกวัน  ถ้าน้ำดองมะนาวเริ่มมีฟองก็ค่อยเทออกมาต้มเติมเกลือลงไป แล้วรอให้เย็นจึงดองต่อจนครบกำหนด   สูตรต้มเป็ดมะนาวดองของแม่ แม่ว่าต้องใช้เป็ดไข่แก่ที่ปลดระวางแล้วจึงจะอร่อยกว่าเป็ดรุ่น เป็ดสาว แถมราคาก็ถูกกว่าด้วย  ให้ร้านสับเป็ดเป็นชิ้นโตๆ  ส่วนก้นที่เกรงว่าจะสาบให้เฉือนเอาตรงที่เป็นต่อมไขมันชวนเสียวนั้นทิ้งไป   แล้วเอาชิ้นเป็ดมาล้างให้สะอาด  ส่วนฟักที่จะใช้ใส่คู่กันก็ต้องแก่จัด  หากเป็นฟักลูกอ่อนจะทำให้เละ และน้ำขุ่น  วิธีการต้ม ตั้งน้ำใส่เกลือนิดหน่อยให้เดือดพล่านแล้วใส่ชิ้นเป็ดสับลงไปต้ม หรี่ไฟลงให้เป็นไฟกลาง คอยช้อนฟองออก  ต้มราว 20 นาที แล้วจึงปอกเปลือกฟักใส่ลงไป  พร้อมๆ กับเห็ดหอมที่แช่จนนิ่ม  ต้มต่อจนสุก ก่อนยกลงจึงปรุงรสด้วยน้ำมะนาวดอง และลูกมะนาวดอง  อ้อ!... ต้องผ่ามะนาวดองเอาเม็ดออกก่อนนะเพื่อกันขม   แค่นี้ก็ได้น้ำซุปรสกลมกล่อม จากเครื่องปรุงสำคัญ 3 อย่าง เป็ด ฟัก และมะนาวดอง ที่ต้องแก่ๆ ทั้งนั้น แม่จึงจะประกันคุณภาพความอร่อย