เรื่องเรียงเคียงจานนก อยู่วนาromsuan@hotmail.com เมื่อกลางเดือนมกราคมที่ผ่านมา กลุ่มแม่บ้านเครือข่ายตลาดทางเลือก จ.ยโสธร นั่งประชุมหารือกันว่าจะทำอย่างไรให้ลูกหลานในชุมชนและคนเมือง โดยเฉพาะที่มาอุดหนุนสินค้าอาหารปลอดสารพิษจากระบบเกษตรอินทรีย์ได้หันมาสนใจกินผักพื้นบ้านมากขึ้น ผักพื้นบ้านที่ทั้งปลูกง่ายกว่า มีหมุนเวียนมาให้กินตามฤดูแต่ละฤดู... กินกันไม่เบื่อ แต่ดูเหมือนทั้งคนเมืองและลูกหลานในชุมชนเองจะรู้จักและรักที่จะกินน้อยลง จากระยะเวลาสั้นๆ แค่ 2 วัน สาวๆ 20 กว่าคนช่วยกันรวบรวมรายชื่อตัวอย่างผัก 101 ชนิด พร้อมสรรพคุณ แหล่งที่อยู่ และวิธีการนำมาประกอบอาหาร แล้วช่วยกันคัดเลือกมาทำนิทรรศการเผยแพร่ที่ตลาดสีเขียว จ.ยโสธร ซึ่งเปิดจำหน่ายสินค้าอินทรีย์ทุกวันเสาร์ไปตั้งแต่เช้า ตี 5 จนถึงสายๆ แม่บ้านแต่ละคนยังเลือกที่จะจดจำเป็นผักพื้นบ้านในดวงใจกันคนละ 1 – 3 ชนิด เอาไว้สื่อสารกับคนกินที่เขามาซื้อหาและพูดคุยกันด้วย และเพื่อให้ผักพื้นบ้านได้เข้าไปพบปะและมีโอกาสแสดงตัวบนโต๊ะอาหาร พี่พิศ สุพิศ พืชผล แห่งบ้านกุดหิน ต.กำแมด อ.กุดชุม จ.ยโสธร หนึ่งในกลุ่มแม่บ้านฯ ได้หารือกับเกรียงไกร เจ้าหน้าที่ศูนย์สมุนไพรท่าลาด ช่วยกันทำสูตรผักยำต้านมะเร็ง โดยสูตรนี้เน้นผักพื้นบ้าน ซึ่งพอเราได้ชิมแล้วก็ชวนให้พี่พิศมาทำโชว์ในงานแถลงข่าวเปิดตัวกินเปลี่ยนโลกทันที วิธีการทำยำสมุนไพรสูตรบ้านกำแมดผักที่ใช้ยำ 24 ชนิด  1.ใบเม็ก รสฝาด มีเบต้าแคโรทีนสูง 2.ใบกระโดนน้ำ รสฝาด มัน มีวิตามินเอสูง ควรกินควบคู่กับอาหารที่ให้โปรตี 3.ใบมะยม รสมัน จืด แก้ไข้ บำรุงประสาท ขับเสมหะ บำรุงอาหา 4.ผักลิ้นปี แก้ท้องเสีย แก้ไข้ ขับเสมหะ แก้หืด แก้ไ 5.ใบชะพลู รสเผ็ดเล็กน้อย แก้ธาตุพิการ แก้ปวดท้อง จุก เสียด บำรุงธาตุ คุมเสมหะให้ปกติ 6.ใบว่านกาบหอย รสจืด เย็น แก้ช้ำใ 7.ใบขนุนอ่อน เจริญอาหาร 8.หัวปลี รสฝาด แก้ท้องเสีย บำรุงน้ำนม แก้ร้อนใน กระหายน้ำ แก้โรคเกี่ยวกับลำไส้ แก้โลหิตจาง เพิ่มน้ำนมสำหรับสตรีหลังคลอด 9.ผักอ่อมแซบ รสจืด เย็น มีสารแอนติออกซิแดนซ์หรือสารต้านสารก่อมะเร็งสูง 10.ดอกสะเดา   รสขมจัด ช่วยแก้ไข้ บรรเทาความร้อน ช่วยเจริญอาหาร เบต้าแคโรทีนและวิตามินซีสูง 11.ผักสลัด รสจืด เย็น แก้ท้องผูก 12.แตงกวา   รสเย็น เป็นยาระบายอ่อนๆ บำรุงธาตุ แก้ไข้ แก้กระหายน้ำ ขับปัสสาว 13.ถั่วพุ่ม   รสมัน มีโปรตีน ช่วยเจริญอาหาร 14.ถั่วงอก รสเย็น มีวิตามินซี วิตามินบี 12 สารเลซินทิน(บำรุงประสาท) สารชะลอแก่(ออซินัน) มีกรดโปรตีนที่ย่อยง่ายในรูปกรดไลซินและไตรโทปัน 15.คะน้า มีสารต้านสารก่อมะเร็งสูง ทั้งวิตามินซีและเบต้าแคโรทีน รวมทั้งโฟเลตและธาตุเหล็ก 16.ยอดมันแกวลวก รสมัน วิตามินเอสูง 17.ยอดบวบลวก รสจืด เย็น แก้ร้อนใน 18.ยอดฟักข้าวลวก รสหวาน เย็น บรรเทาความร้อนในร่างกาย มีสารต้านสารก่อมะเร็งสูง 19.ยอดเสาวรสลวก ยาบำรุงหัวใจ บำรุงเลือด แก้โรคเหน็บชา เป็นยาถ่ายพยาธิ 20.ดอกแคกะทิ และแคหางลิง ดับพิษร้อน ถอนไข้ 21.สะระแหน่ กลิ่นหอมเย็น แก้หวัด ขับเหงื่อ ระบายความร้อน แก้ปวดท้อง ขับลมในลำไส้ ช่วยย่อยอาหาร รักษาอาการอ่อนเพลีย บรรเทาอาการปวดไมเกรน หลอดลมอักเสบ และหอบหืด 22.ต้นหอม แก้หวัดคัดจมูก 23.กระเทียม ลดไขมันในเส้นเลือด บำรุงร่างกาย 24.มะเขือเทศ เป็นยาระบายอ่อนๆ ช่วยย่อย แก้กระหาย ลดรอยเหี่ยวย่นทำให้ผิวพรรณดี มีวิตามินซีสูง มีสารไลโคปีนซึ่งมีคุณสมบัติต้านสารก่อมะเร็งและโรคหลอดเลือดหัวใจ เครื่องปรุงรส1. มะนาว 1-2 ผล2. มะขามเปียก 2 ช้อนโต๊ะ คั้นเอาแต่น้ำ3. ซีอิ๊วขาว 2 ช้อนโต๊ะ4. เกลือ 1-2 ช้อนชา5. น้ำตาล 1-2 ช้อนชา6. ถั่วลิสงคั่ว 1-2 ช้อนโต๊ะ7. น้ำเปล่า ?-1 ถ้วย วิธีทำ1. นำผักสดทั้งหมดล้างน้ำให้สะอาด พักไว้ให้สะเด็ดน้ำ (ปริมาณและชนิดของผักแล้วแต่ความชอบของผู้รับประทาน)2. หั่นผักสด (ยกเว้นถั่วงอก) และผักที่ลวกแล้วเป็นชิ้นเล็กๆ นำมาใส่รวมกันในชาม3. ปรุงรสด้วยเครื่องปรุงรสที่เตรียมไว้4. หั่นมะเขือเทศใส่ คลุกเคล้าให้เข้ากัน ปรุงรสได้อีกตามใจชอบ เครือข่ายตลาดทางเลือก จ.ยโสธร“เกษตรอินทรีย์ ดินดีมีชีวิต ผู้ผลิตปลอดภัย มั่นใจผู้บริโภค”