ผมสวยสุขภาพดีเป็นสิ่งที่สาวๆ หลายคนปรารถนา ทำให้ตามท้องตลาดมีผลิตภัณฑ์เพื่อดูแลเส้นผมมากมายหลายประเภท ซึ่งหนึ่งในนั้นคือผลิตภัณฑ์จำพวกครีมนวดและครีมหมักผม ที่มักโฆษณาว่าช่วยทำให้เส้นผมนุ่มสลวย โดยควรใช้เป็นประจำหลังสระผม อย่างไรก็ตามผลิตภัณฑ์ดังกล่าวจะทำให้เส้นผมของเราสุขภาพดีขึ้นได้และเราควรใช้เป็นประจำตามคำโฆษณาจริงหรือมารู้จักครีมนวด-ครีมหมักผมกันก่อนครีมนวด (Conditioner) และครีมหมักผม (Treatment) เป็นเครื่องสำอางประเภทหนึ่งที่ใช้กับเส้นผม โดยมีจุดประสงค์เพื่อบำรุงเส้นผม ซึ่งส่วนใหญ่จะประกอบไปด้วยน้ำและสารอื่นๆ เพื่อเพิ่มความชุ่มชื่นหรือความอ่อนนุ่มให้กับเส้นผม โดยภายหลังการใช้จะต้องมีการล้างออก ทั้งนี้ครีมนวดและครีมหมักผมจะมีความแตกต่างกันตรงปริมาณของสารบางชนิด โดยครีมหมักผมจะมีความเข้มข้นและหนืดมากกว่าครีมนวดผม ครีมนวด-ครีมหมักผมสามารถบำรุงเส้นผมได้อย่างไรครีมนวดและครีมหมักผมส่วนใหญ่มีส่วนประกอบคล้ายกัน ได้แก่ สารจำพวกไขมันและน้ำมัน สารให้ความชุ่มชื้น สารประจุบวกและกรดอ่อน ซึ่งมีประโยชน์ต่อเส้นผมเราดังนี้1.สารจำพวกไขมันและน้ำมัน สามารถเพิ่มน้ำมันหล่อเลี้ยงเส้นผมและเคลือบเส้นผมของเราได้ โดยจะทำให้เส้นผมไม่พันกัน เพิ่มความเงางามและให้หวีจัดทรงง่ายขึ้น ซึ่งคนที่มีลักษณะผมแห้งจะสังเกตได้ว่า หากใช้แชมพูสระผมเพียงอย่างเดียว ผมจะพันกันและจัดทรงยาก อย่างไรก็ตามในครีมหมักผมจะใส่สารดังกล่าวในปริมาณสูงกว่าครีมนวดผม จึงไม่ควรใช้ทุกวันเพราะอาจทำให้ผมมันเร็วกว่าปกติ 2.สารให้ความชุ่มชื้น สามารถช่วยเพิ่มความชุ่มชื้นแก่เส้นผม เพื่อให้ผมดูสลวยมีชีวิตชีวา ซึ่งเหมาะสำหรับผู้ที่ผมแห้งเสีย ที่ต้องการให้เส้นผมนุ่มลื่นหรือสุขภาพดีขึ้น 3. สารประจุบวกช่วยลดประจุลบจากการใช้แชมพูสระผม ซึ่งช่วยให้หวีผมง่ายขึ้น ลดการเกิดไฟฟ้าสถิตของเส้นผม 4.กรดอ่อน ช่วยลดความเป็นด่างจากการใช้แชมพูสระผม เพื่อไม่ให้เคราตินในเส้นผมเกิดการพองตัวและเปราะง่าย โดยปรับให้เกิดความสมดุล ทำให้หวีผมง่ายขึ้นและช่วยลดอาการผมแตกปลายได้ แล้วเราควรใช้ครีมนวด-ครีมหมักผมอย่างไรดีแม้ครีมนวดและครีมหมักผมจะมีส่วนประกอบ ซึ่งสามารถบำรุงผมของเราได้ดังที่กล่าวไปข้างต้น แต่มีความเข้มข้นของสารบางชนิดต่างกัน ทำให้มีวิธีเลือกใช้ที่ต่างกันเล็กน้อย ดังนี้1. ควรเลือกให้เหมาะสมกับสภาพผมหรือหนังศีรษะของตนเอง โดยหากเราเป็นคนผมมันง่ายควรใช้ครีมนวดผมมากกว่าครีมหมักผม หรือหากเราเป็นคนผมแห้งก็ควรใช้ครีมหมักผมสัปดาห์ละ 2 - 3 ครั้ง2. ควรใช้หลังกิจกรรมที่สามารถทำร้ายเส้นผม เช่น การว่ายน้ำ เพราะแม้ว่าหมวกว่ายน้ำจะช่วยลดโอกาสที่จะให้เส้นผมสัมผัสกับน้ำและคลอรีนโดยตรง แต่คลอรีนที่อยู่ในสระว่ายน้ำ มีฤทธิ์กัดกร่อนและสามารถจับกับโปรตีนบนผิวหนังได้ดี จึงสามารถดึงความชุ่มชื้นออกจากผิวหรือเส้นผมได้ จึงควรใช้ครีมนวดผมเพื่อเพิ่มความชุ่มชื้นให้กับเส้นผม หรือหากเส้นผมต้องโดนความร้อนบ่อยๆ ก็ควรใช้ครีมหมักผมบำรุงบ้าง3. ควรใช้หลังสระผม เพราะแชมพูจะช่วยล้างสิ่งสกปรกออกก่อน แต่จะทิ้งสารประจุลบและความเป็นด่างไว้ การบำรุงต่อด้วยครีมนวดหรือครีมหมักผมจึงช่วยปรับให้สภาพเป็นกลางเพื่อทำให้ผมจัดทรงง่ายขึ้น จึงเหมาะสำหรับผู้ที่มีปัญหาผมไร้น้ำหนัก จัดทรงยากนั่นเอง4. ควรใช้เฉพาะบริเวณตรงกลางถึงปลายผม เพราะจะไม่ทำให้หนังศีรษะมันและควรชโลมทิ้งไว้ 1-2 นาที จากนั้นควรล้างออกให้สะอาด เพราะหากผลิตภัณฑ์ดังกล่าวมีการตกค้างสามารถทำให้ฝุ่นเกาะที่เส้นผมได้ง่ายขึ้น ซึ่งอาจทำให้รูขุมขนบนหนังศีรษะอุดตัน และนำไปสู่การอักเสบได้ 5. ควรเลือกซื้อผลิตภัณฑ์ที่มีฉลากภาษาไทย และมีข้อความตามที่กฎหมายกำหนด คือ ชื่อผลิตภัณฑ์/ประเภทสารที่ใช้เป็นส่วนผสม/วิธีใช้/ชื่อและสถานที่ตั้งผู้ผลิตหรือผู้นำเข้า/ครั้งที่ผลิต เดือนปีที่ผลิตและปริมาณสุทธิ นอกจากนี้ควรซื้อจากร้านค้าที่เชื่อถือได้ เพื่อป้องกันผลิตภัณฑ์ที่ไม่ได้มาตรฐาน ซึ่งอาจมีการปนเปื้อนของแบคทีเรีย ยีสต์และราสูงเกินกำหนด โดยหากเรานำผลิตภัณฑ์ดังกล่าวไปใช้ อาจทำให้เชื้อจุลินทรีย์เข้าสู่ร่างกายผ่านทางผิวหนังที่อักเสบเป็นสิว แผลและเกิดการติดเชื้อได้ ข้อมูลอ้างอิง: ความรู้พื้นฐานสำหรับเส้นผม อ.ดร.อัญชลี จินตพัฒนากิจ ภาควิชาเภสัชกรรม คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล http://www.medplant.mahidol.ac.th/events/25560515/25560515_04.pdf